شاپ میل فروشگاه تخصصی ابزار تراشکاری | فروش آنلاین ابزارآلات
میکرومتر یا ریزسنج چیست؟
میکرومتر ابزار دقیق اندازه‌گیری است که برای اندازه‌گیری ابعاد کوچک استفاده میشود. این ابزار معمولاً در صنایع مختلف از جمله ماشینکاری، فلزکاری و…. به کار می‌رود. میکرومترها دقیق تر از کولیس می باشند .
میکرومتر از دو قسمت اصلی تشکیل شده اســت. سازوكار حركت در ميكرومترها بر اساس پيچ و مهره است، كه با حركت پيچ، مهره ی فك متحرك حركت خطي به سمت جلو و عقب انجام ميدهد.
از آنجا كه دقت در ميكرومترها در رده ي 0.01 و 0.001 میلیمتر است، لذا نيروي وارد شده از طرف قطعه ی کار به ابزار بايد مناسب باشــد.
به همين سبب، در انتهاي آن پيچ هرز گردي تعبيه شده است كه در امتداد ميله ی پيچ قرار دارد كه با حركت آن مقدار نیروی وارد شده به قطعه كار تنظيم ميشود.
ساختار میکرومتر
بر اینکه نحوه ی کار با میکرومتر را بدانید نیاز است تا بخش های مختلف آن را بشناسید .
1.پوسته ی ثابت
2.پوسته ی متحرك
3.جغجغه يا هرزگرد
4.كمان
5.فك ثابت
6.فك متحرك
7.پيچ تثبيت
دقت میکرومتر
ميكرومترها در سيستمهاي ميليمتري و اينچي طراحي و ساخته ميشوند كه در سيستم ميليمتري رده ي دقتی آنها 0.01 و 0.001 ميلي متر و در سيستم اينچي داراي دقت 0.001 و 0.0001 اينچ اســت. دقت هر ميكرومتر، به گام پيچ و مهره ی آن بستگي دارد. اگر مقدار گام كمتر باشد تعداد تقسيمات پوسته ي ثابت بيشتر و چنانچه مقدار گام بيشتر باشد تعداد تقسيمات پوسته ي ثابت كمتر است.
از تقسيم كردن مقدار دقت پوسته ی ثابت بر تعداد تقسيمات پوسته ی متحرك دقت ميكرومتر به دست آورد.برای مثال اگر دقت هر خط پوسته ی ثابت 1 ميليمتر و تعداد تقسيمات روي پوسته ی متحرك 100 قسمت باشد، دقت ميكرومتر 0.01 است.
0.01=1/100= دقت میکرومتر
دقت پوسته ی ثابت میکرومتر نشان داده شده در شکل 0.5 میلی متر است (خطوط بالا و پایین ) و پوسته ی متحرک آن به 50 قسمت تقسیم شده است لذا دقت اندازه گیری آن 0.01 میلی متر می باشد .
دامنه ی میکرومتر
دامنه ی اندازه گيري در هر ابزار اندازه گيري معرف فاصله ي حداقل تا حداكثر اندازه ای است كه ابــزار مي تواند اندازه گيري كند. ميكرومترها بر حسب نوع كاربرد داراي دامنه هاي متفاوتي هستند كه دامنه ي برخي از ميكرومترها را ميتوان با استفاده از ميله هاي مخصوص از ،0-25 ،25-50 ،50-75 75-100 تغيير داد.
روش خواندن میکرومتر
براي خواندن اندازه ها از روي ميكرومتر ابتدا بايد به گام پيچ آن كه ارتباط مستقيم با دقت پوسته ي ثابت دارد توجه شود تا به ازاي يك دور چرخش كامل پوسته ی متحرك كه معادل يك گام است فاصله ي دو فک ميكرومتر مشخص شود. در ميكرومتري كه گام و دقت پوسته ي ثابت آن 0.5 ميليمتر است، به ازاي هر بار چرخش پوسته ی متحرک ، دو فک به اندازه ی 0.5 ميليمتر فاصله ميگيرند.در اين حالت صفر پوسته ي متحرك روي خط شاخص پوسته ي ثابت و لبه ي ورنيه (پوسته ي متحرك) روي خط 0.5 ميليمتر قرار دارد.و در صورتي كه صفر ورنيه روي خط شاخص نباشد و برای مثال خط 45 بعد از صفر روي خط شاخص قرار داشته باشد نياز است كه اندازه ي 0.5 با ارزش اين 45 خط كه برابر با 0.45 میلیمتر است جمع شود كه حاصل آن فاصله ي بين فكين است و برابر با 0.95 ميليمتر ميشود.
انواع میکرومتر
ميكرومترها نيز با توجه به كاربرد و ساختار آنها داراي انواع مختلفي هستند كه در ادامه به برخي از پركاربردترين آنها اشــاره خواهد شد . ميكرومترها در سه شكل كلي معمولی(آنالوگ) ، ديجيتالي و عقربه دار (ساعتي) ساخته ميشوند. ميكرومترهاي ديجيتالي با دقت 0.001 ميلي متر و 0.00005 اينچ ساخته ميشوند.
میکرومتر دیجیتال
میکرومتر دیجیتال یک ابزار اندازه‌گیری دقیق است که از یک نمایشگر دیجیتال برای نشان دادن مقادیر اندازه گیری شده استفاده می‌کند. این نوع میکرومترها اغلب دارای ویژگی‌های زیر هستند:
نمایشگر دیجیتال:
میکرومترهای دیجیتال دارای یک صفحه نمایش الکترونیکی هستند که مقادیر اندازه را به صورت عددی نشان میدهند. وجود این نمایشگرها بر دقت و سهولت خواندن مقدار نشان داده شده می افزایند و خطای اندازه گیری ناشی از خواندن مقدار اندازه گیری شده توسط شخص را کاهش میدهند.
پیکربندی دقیق:
بسیاری از میکرومترهای دیجیتال دارای قابلیت‌های تنظیم مختلفی هستند که به کاربر اجازه میدهند واحد اندازه‌گیری (میلیمتر یا اینچ)، دقت نمایش اعداد، و دیگر پارامترها را تنظیم کنند.
قابلیت ذخیره اندازه‌گیری‌ها:
برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر میکرومترهای دیجیتال قابلیت ذخیره کردن اندازه‌گیری‌های قبلی را دارند، که می‌توانند در بررسی و ثبت داده‌های اندازه‌گیری مفید باشند.
دقت بالا:
میکرومترهای دیجیتال عموماً دارای دقت بالا هستند و می‌توانند اندازه‌گیری‌های بسیار دقیقی انجام دهند.
میکرومتر ساعتی (پاسومتر)
این میکرومتر دارای یک ساعت عقربه ای می باشد که مقدار اندازه گیری شده را نمایش می دهد و دارای دقت های مختلف می باشد .
میکرو متر خارج سنج
میکرومتر خارج سنج یکی از رایج ترین انواع میکرومتر است که با استفاده از آن ابعاد خارجی قطعات مانند ضخامت و قطر را می توان اندازه گرفت .
میکرومتر داخل سنج
از اين نوع ميكرومترها براي اندازه گيري فاصله ی بين شيارها و قطر داخلي سوراخ ها استفاده ميشود. این نوع میکرومتر دارای دو فک فلزی می باشد که بر روی قطعه ی مورد اندازه گیری یا داخل سوراخ ها قرار می‌گیرند و با باز شدن فک ها میکرومتر به قطعه فیکس میشود.
ميكرومتر عمق سنج یا گیج داخل حفره ها
از اين ميكرومتر براي اندازه گيري عمق و ارتفاع سوراخ ها استفاده ميشود كه با ميله هاي قابل تعويض مي توان از آن براي اندازه هاي متفاوت استفاده كرد.
میکرومتر دیسکی
از این میکرومتر برای کنترل چرخ دنده ها استفاده ميشود.
میکرومتر با فک جناقی
فک ثابت این میکرومتر به شکل v ساخته شده است كه برای اندازه گیری قطر قطعات شیاردار مانند تیغه ی فرز، مته، برقو، قلاویز و چرخ دنده ي مارپیچ استفاده ميشود.
میکرومتر حدی با فک دو قلو
این میکرومتر از دو میکرومتر چسبیده به هم تشکیل شده است که از آن برای کنترل اندازه گیری های حدی قطعات استفاده میشود برای این منظور، دهانه ي میکرومترها را با توجه به بزرگترین و کوچک‌ترین اندازه ي قطعه‌کار به وسيله ي تکه های اندازه گیری تنظیم و بــا قرار دادن قطعه‌کارهــا در بین فک‌ها اندازه ي آنها را کنترل می کنند. از این میکرومتر بیشتر در کارهای سری استفاده می شود.
میکرومتر سه فکه و دو فكه
اين ميكرومتر براي اندازه گيري سوراخ ها كاربرد دارد كه براي سوراخ هاي دقيق از ميكرومتر سه فكه استفاده ميشود.
میکرومتر پیچ
برای اندازه گیری قطر خارجی ، قطر داخلی و قطر متوسط پیچ ها از میکرومتر پیچ استفاده میشود. برای این منظور، فک‌های قابل تعویضی برای کنترل ابعاد پیچ ها وجود دارد.
میکرومتر گام پیچ
میکرومتر گام پیچ همان طور که از نامش پیداست برای اندازه گیری قطر پین چرخ دنده ها مورد استفاده قرار میگیرد.
میکرومتر لوله
میکرومتر لوله به منظور اندازه گیری ابعاد خارجی لوله و اجسام استوانه ای رایج مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا آن را به صورت ورنیه ای ، عقربه دار و دیجیتال می سازند .
میکرومتر سوزنی
شکل فک های این میکرومتر به صورت سوزنی می باشد و علت نامگذاری این میکرومتر نیز همین است .میکرومتر سوزنی یک ابزار اندازه گیری دقیق است که بعضا به عنوان میکرومتر نخی نیز شناخته می شود . این ابزاربرای اندازه گیری قطر و ضخامت اشیاء کوچک و دقیق ،مانند سوزن ها،سیم ها ، لوله های نارک و .... استفاده میشود.
میکرومتر شیار
میکرومتر شیار یک ابزار دقیق است که برای اندازه‌گیری ابعاد شیارها، حفرات و فرورفتگی‌ها استفاده میشود. این ابزار معمولاً در صنایع مختلف مانند صنایع مکانیکی، صنایع فلزی، صنایع خودروسازی، صنایع الکترونیک و غیره استفاده میشود. به عنوان مثال، میکرومتر شیار برای اندازه‌گیری عمق و عرض شیارهای موجود در قطعات مختلف، نظیر پیستون‌ها، واشرها، بلبرینگ‌ها و ... استفاده میشود.
میکرومتر درب قوطی
میکرومتر درب قوطی یک نوع ابزار اندازه‌گیری دقیق است که بعضاً به عنوان "میکرومتر قوطی" نیز شناخته میشود. میکرومتر درب قوطی برای اندازه‌گیری ضخامت دقیق دیواره‌های قوطی‌ها، لوله‌ها، و سایر اشیاء استفاده می شود. این ابزار در صنایع مختلف مانند صنایع فلزی، صنایع نفت و گاز، صنایع خودروسازی، و صنایع ساختمانی برای کنترل کیفیت تولیدات و تضمین ابعاد صحیح استفاده میشود.
اصول كار با ميكرومتر
- قبل از استفاده از ميكرومتر از سالم بودن ميكرومتر اطمينان حاصل شود.
- از ميكرومتر متناسب با شكل هندسي قطعه‌‌كار استفاده کنید .
- از ميكرومتر با دامنه و دقت مناسب با قطعه ی كار استفاده نماید .
- در هنگام اندازه گيري از گيره ي نگهدارنده ي ميكرومتر براي ثابت نگهداشتن ميكرومتر استفاده شود.
- ميكرومتر نسبت به كار به گونه اي قرار گيرد كه در هنگام اندازه گيري مقادير اندازه براي شخص اندازه گیر قابل مشاهده باشد.
- در هنگامي كه سطح قطعه كار با سطح ّ فكين ميكرومتر در تماس است قطعه ّ كار از بين فكين كشيده نشود.
- در هنگام چرخاندن پوسته ی متحرك انگشتان دست روي جغجغه ي آن قرار گيرد.
جنس میکرومتر
معمولاً میکرومترها را ازجنس فلز (فلزات سخت) میسازند . به‌طور خاص از فولاد ضد زنگ (استیل)، فولاد آلیاژی، یا آلومینیوم برای ساخت میکرومترها استفاده میشود. استفاده از این جنس‌ها برای اطمینان از استحکام، سختی، و دقت لازم در اندازه‌گیری‌های دقیق حائز اهمیت می باشد .
قسمت‌های حساس میکرومتر معمولاً از فولاد ضدزنگ یا کاربید و کربن ساخته می‌شوند. این جنس‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، سایش، و زنگ زدگی، برای قسمت‌های اصلی و حساس تر میکرومتر انتخاب می‌شوند.
علاوه بر این، برخی از میکرومترها ممکن است دارای پوشش‌هایی از کروم یا تیتانیوم باشند که برای مقاومت بیشتر در برابر زنگ زدگی و سایش به کار می‌روند.
به طور کلی، جنس اصلی میکرومترها فلزاتی با ویژگی‌های مکانیکی بالا هستند که از دقت، قابلیت اندازه‌گیری دقیق، و مقاومت لازم برخوردارند.
تفاوت میکرومتر و کولیس
کاربرد
میکرومتر معمولاً برای اندازه‌گیری ابعاد کوچک و دقیق مورد استفاده قرار میگیرد، مانند قطرهای کوچک، ضخامت‌های نازک و ... و ازکولیس برای اندازه‌گیری ابعاد داخلی، خارجی و عمقی برای اشیاء با ابعاد متوسط تا بزرگ استفاده میشود، مانند قطعات ماشین‌آلات، لوله‌ها، و قطعات معمولی.
دقت
عموما دقت کولیس از میکرومتر کمتر است و برای کاربرد های عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.
برای خرید میکرومتر چه نکاتی را باید در نظر بگیریم ؟
دقت میکرومتر
یکی از مهم‌ترین نکات برای خرید میکرومتر، دقت آن است. میکرومترها دقت های متفاوتی دارند، دقت اندازه‌گیری بر اساس واحدهای اندازه‌گیری میکرومتر مشخص میشود.شما با توجه به دقت و دامنه ی اندازه گیری مورد نیاز می توانید میکرومتر مناسب را انتخاب نمایید .
جنس
اطمینان حاصل کنید که میکرومتر از جنس مقاوم و با کیفیت ساخته شده باشد. معمولاً میکرو مترهای فلزی با کیفیت بالا و مقاومت مناسب ارجحیت دارند .
آنالوگ یا دیجیتال بودن میکرومتر
میکرومترهای دیجیتال دارای نمایشگر الکترونیکی هستند که مقادیر را به صورت دقیق نشان میدهند، در حالی که میکرو مترهای آنالوگ با نمایشگر متریک کلاسیک عمل می‌کنند. انتخاب بین این دو نوع بستگی به ترجیحات شما دارد.میکرومتر های دیجیتال دقیق تر و دارای قیمت بیشتری می باشند اما میکرو متر های آنالوگ دقت کمتر و قیمت کمتری نیز دارند .
برند و قیمت:
انتخاب یک برند معتبر و مطرح می‌تواند اطمینان از کیفیت و دقت میکرومتر شما را افزایش دهد. همچنین، بررسی قیمت‌ها و مقایسه آنها می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه را با توجه به نیازها و بودجه ی خود انتخاب کنید.
سخن پایانی
میکرومتر یک ابزار اندازه‌گیری دقیق است که برای اندازه‌گیری ابعاد کوچک استفاده میشود، اغلب در حوزه‌های مختلفی از جمله مهندسی، تولید، و کنترل کیفیت مورد استفاده قرار می گیرد . در نتیجه، استفاده از میکرومتر به افزایش دقت، بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری و کاهش هدر رفت منابع کمک می‌کند.
